Khi Nhảy Dù Từ Độ Cao Lớn Bất Ngờ Chạm Trán Máy Bay Chở Khách

Trong thế giới của những môn thể thao mạo hiểm, nhảy dù từ độ cao lớn luôn đứng đầu danh sách những trải nghiệm đầy adrenaline. Thế nhưng vào lúc 9h15 sáng ngày 12/5/2024, một sự kiện chưa từng có tiền lệ đã xảy ra khi nhóm 3 vận động viên nhảy dù nghiệp dư tại Đà Lạt bất ngờ chạm trán chiếc Airbus A320 của Vietnam Airlines đang ở giai đoạn hạ cánh.

Bầu trời trong xanh với tầm nhìn 10km dường như là điều kiện lý tưởng cho cả phi công lẫn vận động viên nhảy dù. Theo kế hoạch ban đầu, nhóm nhảy dù sẽ thực hiện cú nhảy từ độ cao 4.000m so với mực nước biển. Tuy nhiên, do tính toán sai lệch về hướng gió và tốc độ rơi, cả nhóm đã trôi dạt vào khu vực hành lang bay số 2 - nơi chiếc máy bay chở 162 hành khách đang giảm độ cao để tiếp cận đường băng.

Những hình ảnh từ camera định vị trên mũ bảo hiểm cho thấy khoảnh khắc kinh hoàng khi chiếc Airbus khổng lồ xuất hiện như một bóng đen ào ạt lao tới từ phía đông. Khoảng cách ước tính chỉ còn 150m khi nhóm vận động viên kịp thời bung dù phụ. Tiếng động cơ phản lực gầm rú cách họ chưa đầy 3 giây bay đã tạo ra luồng khí xoáy cực mạnh, khiến cả ba người bị hất văng theo các hướng khác nhau.

Theo phân tích sơ bộ từ Cục Hàng không Dân dụng Việt Nam, sự cố xảy ra do hàng loạt sai sót chồng chéo. Khu vực nhảy dù nằm cách sân bay Liên Khương chỉ 15km về phía bắc - một khoảng cách không đủ an toàn cho hoạt động bay thương mại. Hệ thống cảnh báo TCAS (Traffic Collision Avoidance System) trên máy bay đã kích hoạt quá muộn do kích thước nhỏ của các vận động viên nhảy dù không đủ để radar nhận diện. Đáng chú ý, trạm kiểm soát không lưu địa phương không được thông báo trước về kế hoạch nhảy dù theo quy định.

Kịch bản tồi tệ nhất đã được ngăn chặn nhờ kỹ năng xử lý tình huống khẩn cấp xuất sắc của phi công Trần Quốc Hưng. Bằng cách thực hiện động tác "go-around" tăng lực đẩy động cơ đột ngột kết hợp đổi hướng 30 độ về phía nam, chiếc Airbus A320 đã né tránh thành công nhóm nhảy dù. Tuy nhiên, thao tác này khiến 11 hành khách bị thương nhẹ do va đập với hành lý xếp trên khoang.

Về phía các vận động viên nhảy dù, họ phải đối mặt với thử thách sinh tồn chưa từng có. Luồng khí xoáy từ động cơ máy bay đã làm rối loạn cấu trúc dù chính, buộc họ phải cắt bỏ dù hỏng và mở dù dự phòng ở độ cao chỉ 800m - ngưỡng an toàn tối thiểu cho hoạt động nhảy dù. Một thành viên trong nhóm bị chấn thương cột sống do tiếp đất không chuẩn xác, hiện đang được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng.

Sự cố này đã làm dấy lên làn sóng tranh luận về quy định an toàn trong lĩnh vực hàng không. Chuyên gia an ninh hàng không Nguyễn Thành Long nhấn mạnh: "Cần thiết lập hệ thống ADS-B (Automatic Dependent Surveillance-Broadcast) cho tất cả thiết bị bay không người lái và hoạt động thể thao trên không. Vụ việc cho thấy khoảng trống pháp lý nguy hiểm giữa các quy chuẩn hàng không dân dụng và thể thao mạo hiểm".

Trong bối cảnh ngành du lịch trải nghiệm đang bùng nổ tại Việt Nam, sự kiện này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc xây dựng bản đồ không gian bay 3D. Công nghệ Geofencing (rào chắn địa lý ảo) tích hợp hệ thống định vị vệ tinh có thể ngăn chặn xung đột tương tự bằng cách tự động cảnh báo khi các phương tiện bay tiếp cận vùng cấm.

Bài học từ sự cố còn liên quan đến yếu tố con người. Dù đã có 27 giờ bay thực tế, phi công Hưng thừa nhận chưa từng được đào tạo xử lý tình huống va chạm với vật thể bay cỡ nhỏ. Trong khi đó, các hướng dẫn viên nhảy dù cần được trang bị kiến thức cơ bản về nguyên tắc hoạt động của không phận dân dụng.

Sau sự việc, Bộ Giao thông Vận tải đã ban hành chỉ thị khẩn cấp yêu cầu tất cả hoạt động bay thể thao phải được phê duyệt trước 72 giờ qua hệ thống NOTAM (Thông báo cho Phi hành đoàn). Các thiết bị bay không xác định (UA) từ 0.5kg trở lên bắt buộc lắp thiết bị phát tín hiệu nhận dạng từ 1/7/2024.

Câu chuyện này không chỉ là lời cảnh tỉnh về an toàn hàng không mà còn đặt ra câu hỏi lớn về sự cân bằng giữa phát triển du lịch mạo hiểm và đảm bảo an ninh bay. Khi công nghệ ngày càng cho phép con người chinh phục những không gian từng được coi là "độc quyền" của ngành hàng không, việc xây dựng khung pháp lý đồng bộ trở thành yêu cầu sống còn cho sự phát triển bền vững.