Kịch Bản Ứng Phó Với Chèo Kéo Du Khách Tại Điểm Tham Quan

Trong bối cảnh ngành du lịch Việt Nam đang phục hồi mạnh mẽ, hiện tượng chèo kéo tại các điểm tham quan vẫn là "vết đen" cần xóa bỏ. Bài viết này phân tích chiến lược ứng phó thông minh dành cho du khách khi đối mặt với tình huống ép mua hàng, đồng thời đề xuất giải pháp cân bằng lợi ích giữa cộng đồng địa phương và trải nghiệm du lịch.

Bản chất của chèo kéo du lịch
Nhiều tiểu thương tại các khu di tích thường áp dụng chiêu thức "mời chào nhiệt tình" nhưng thực chất là ép buộc khách mua hàng. Từ việc chụp ảnh cùng trang phục truyền thống đến thử đồ lưu niệm, du khách dễ rơi vào thế bị động nếu thiếu kỹ năng xử lý. Đáng chú ý, hiện tượng này tập trung ở những địa điểm có lượng khách đông đúc như phố cổ Hội An hay khu vực bãi biển Nha Trang.

Chiến lược ứng phó 3 bước

1. Giữ thái độ điềm tĩnh: Khi bị chèo kéo, việc đầu tiên là duy trì nét mặt trung lập. Tránh biểu lộ cảm xúc tiêu cực như cáu gắt hoặc sợ hãi, bởi điều này có thể kích thích hành vi quyết liệt hơn từ người bán. Thay vào đó, hãy sử dụng cụm từ ngắn gọn như "Cảm ơn, tôi chỉ xem" kèm theo nụ cười nhẹ.

2. Thiết lập ranh giới rõ ràng: Nếu tiếp tục bị ép buộc, du khách nên dùng ngôn ngữ cơ thể để khẳng định quyết định. Bước lùi 1-2 bước kết hợp xoay người hướng về phía đám đông là tín hiệu trực quan giúp giảm áp lực. Trường hợp bị chặn đường, hãy chủ động gọi điện thoại giả vờ hoặc tìm sự hỗ trợ từ nhân viên an ninh gần nhất.

3. Ghi nhận bằng chứng: Công nghệ trở thành vũ khí hữu hiệu trong tình huống này. Du khách có thể kích hoạt tính năng quay video ngầm trên điện thoại hoặc đeo camera hành trình cá nhân. Những hình ảnh này không chỉ giúp báo cáo sự việc cho ban quản lý điểm tham quan mà còn là căn cứ pháp lý nếu cần đến cơ quan chức năng.

Nghiên cứu điển hình từ Sa Pa
Tại thị trấn vùng cao này, nhiều du khách chia sẻ kinh nghiệm sử dụng "mật khẩu địa phương" để né tránh phiền phức. Thay vì nói "không mua", họ dùng cụm từ tiếng dân tộc H'Mông như "Tsis muaj nyiaj" (Tôi không có tiền) kèm theo hành động lắc đầu nhẹ. Cách này giúp giảm 70% tình trạng theo đuổi dai dẳng theo khảo sát từ Hiệp hội Du lịch Lào Cai.

Giải pháp hệ thống từ cộng đồng
Các chuyên gia đề xuất mô hình "khu vực phi thương mại hóa" xung quanh di tích chính. Tại đền Ngọc Sơn (Hà Nội), việc bố trí quầy hàng lưu niệm cách cổng vào 200 mét đã giảm 45% khiếu nại về chèo kéo. Song song đó, ứng dụng cảnh báo địa lý trên nền tảng du lịch thông minh cho phép khách du lịch đánh dấu và chia sẻ thông tin về các điểm "nóng".

Bảo vệ quyền lợi pháp lý
Theo Điều 8 Nghị định 45/2020/NĐ-CP, hành vi ép buộc mua hàng có thể bị phạt đến 10 triệu đồng. Du khách cần lưu ý thu thập hóa đơn (nếu có) và ghi nhớ số hiệu áo/nhãn hiệu của người bán. Trung tâm Hỗ trợ du khách (Vietnam Tourism Hotline 1800 5555 13) luôn sẵn sàng tiếp nhận phản ánh qua chatbot Zalo OA trong vòng 72 giờ sau sự việc.

Chiến lược phòng ngừa chủ động

• Tham khảo đánh giá từ cộng đồng trên nền tảng Traveloka hoặc Google Maps trước khi đến điểm tham quan
• Sử dụng ví điện tử thay vì tiền mặt để hạn chế tình trạng "thối tiền giả"
• Đăng ký tour có hướng dẫn viên được cấp phép để được hỗ trợ pháp lý

Qua những giải pháp trên, du khách hoàn toàn có thể biến trải nghiệm tiêu cực thành cơ hội rèn luyện kỹ năng giao tiếp đa văn hóa. Việc ứng xử khéo léo không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân mà còn góp phần nâng cao hình ảnh du lịch Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế.