Phượt Là Gì? Khám Phá Văn Hóa Du Lịch "Tự Thân" Của Giới Trẻ

Trong những năm gần đây, cụm từ "phượt" xuất hiện ngày càng nhiều trên các diễn đàn du lịch và mạng xã hội tại Việt Nam. Khái niệm này bắt nguồn từ cách gọi dí dỏm của giới trẻ Trung Quốc dành cho những chuyến đi "bụi" - hành trình khám phá không theo lối mòn. Tại Việt Nam, phượt không chỉ đơn thuần là hình thức du lịch giá rẻ mà còn trở thành triết lý sống, nơi người trẻ tìm kiếm trải nghiệm chân thực và kết nối sâu sắc với thiên nhiên.

Lịch sử phong trào phượt tại Việt Nam gắn liền với sự phát triển của mạng xã hội những năm 2010. Những nhóm bạn trẻ Hà Nội và Sài Gòn bắt đầu tổ chức các chuyến đi xe máy xuyên Việt, chia sẻ hành trình qua blog cá nhân. Điểm khác biệt nằm ở tinh thần "tự thân vận động" - tự lên kế hoạch, tự chọn lộ trình và sẵn sàng đối mặt với thử thách. Một phượt thủ chia sẻ: "Chiếc balo 15kg của tôi từng chứa cả lều bạt, nồi cơm điện mini và bộ sơ cứu y tế - đó mới chính là phượt đích thực".

Xu hướng này đã tạo nên hệ sinh thái du lịch độc đáo. Các điểm dừng chân như đèo Hải Vân, cao nguyên đá Đồng Văn hay rừng tràm Trà Sứ dần trở thành "thánh địa" của giới phượt. Điều thú vị là nhiều homestay địa phương đã phát triển dịch vụ "cắm trại bụi" với giá chỉ 50.000đ/đêm, cung cấp không gian dựng lều và khu vực nấu nướng chung.

Tuy nhiên, văn hóa phượt cũng đặt ra những tranh cãi. Năm 2019, sự cố nhóm phượt thủ mắc kẹt ở hang Sơn Đoòng đã khiến dư luận quan tâm đến vấn đề an toàn. Các chuyên gia du lịch khuyến cáo: "Tinh thần phiêu lưu cần đi đôi với hiểu biết về kỹ năng sinh tồn và tuân thủ quy định địa phương". Nhiều câu lạc bộ phượt chuyên nghiệp hiện nay thường tổ chức khóa huấn luyện kéo dài 2-3 tuần trước mỗi chuyến đi xa.

Ở góc độ kinh tế, hiện tượng này đang tạo ra làn sóng đầu tư mới. Các thiết bị du lịch bền như giày leo núi chống trượt, balo chống thấm có doanh thu tăng 300% từ 2020-2023. Thị trường bảo hiểm du lịch cũng bổ sung gói "phượt risk" với mức phí chỉ bằng 1/3 gói thông thường, nhưng yêu cầu khách hàng cam kết không vào khu vực nguy hiểm.

Nhìn về tương lai, văn hóa phượt đang hình thành thế hệ "công dân toàn cầu" kiểu mới. Nhiều bạn trẻ kết hợp hành trình khám phá trong nước với công việc freelance như thiết kế đồ họa, viết blog du lịch hay dạy tiếng Anh trực tuyến. Một nghiên cứu của Đại học Kinh tế TP.HCM chỉ ra rằng 68% phượt thủ thu nhập trên 15 triệu/thừng nhờ kết hợp đam mê và nghề nghiệp.

Từ góc độ văn hóa, hiện tượng này phản ánh khát khao thoát khỏi lối sống đô thị hóa. Những bức ảnh "check-in" ở ruộng bậc thang Mù Cang Chải hay bãi biển Hoành Mô không đơn giản là kỷ niệm du lịch, mà trở thành tuyên ngôn về lối sống phá cách. Điều này giải thích tại sao các thương hiệu thời trang như Coolmate hay Vietcetera đều chọn hình ảnh phượt thủ làm đại sứ truyền thông.

Dù còn nhiều thách thức, không thể phủ nhận phong trào phượt đã góp phần thay đổi bản đồ du lịch Việt Nam. Từ chỗ chỉ tập trung vào các resort cao cấp, ngành công nghiệp không khói đang dịch chuyển sang mô hình du lịch trải nghiệm. Điều này không chỉ mang lại cơ hội kinh tế cho cộng đồng địa phương mà còn giúp bảo tồn những giá trị văn hóa độc đáo.

Cuối cùng, phượt không phải là trào lưu nhất thời mà đã trở thành phương thức khẳng định cá tính thế hệ Z. Như lời một phượt thủ kỳ cựu: "Khi bạn dám rời khỏi vùng an toàn, thế giới không còn là tấm bản đồ mà biến thành cuốn sách sống mà bạn chính là tác giả".