Khám Phá Văn Hóa Trên Những Nẻo Đường Chăm Pa

Dải đất miền Trung Việt Nam lưu giữ hàng thế kỷ lịch sử qua hệ thống đường mòn cổ xưa, nơi những bước chân đầu tiên của người Chăm Pa vẫn còn in dấu trên nền đất bazan. Hành trình trekking dọc theo các tuyến đường này không chỉ là cuộc phiêu lưu thể chất mà còn là chuyến đi xuyên thời gian, nơi mỗi tảng đá phủ rêu đều mang câu chuyện về nền văn minh đã từng hưng thịnh.

Trong ánh nắng ban mai dịu nhẹ, đoàn khách du lịch bắt đầu hành trình từ thung lũng Túy Loan. Những bậc thang bằng đá ong tự nhiên dẫn lối qua rừng nguyên sinh, nơi tiếng chim sơn ca hòa cùng âm thanh xào xạc của lá cổ thụ. Điểm dừng chân đầu tiên là phế tích tháp Bằng An - công trình kiến trúc độc đáo hình bầu dục hiếm thấy trong nghệ thuật Chăm. Các họa tiết hoa văn trên tường đá phai màu theo thời gian vẫn toát lên vẻ tinh xảo, gợi nhớ về kỹ thuật chạm khắc đỉnh cao của thợ thủ công xưa.

Dọc theo con đường mòn uốn lượn quanh sườn núi, những phiến đá lát đường có độ dày trung bình 30cm khiến các nhà nghiên cứu kinh ngạc. Kỹ thuật xếp đá không dùng chất kết dính vẫn đảm bảo độ ổn định qua hàng trăm năm mưa nắng, thể hiện trình độ xây dựng vượt thời đại. Đoàn khách dừng chân tại khu vực có dấu vết trạm nghỉ cổ, nơi các thương nhân Chăm Pa từng trao đổi hàng hóa với thương lái Lào và Campuchia.

Buổi chiều muộn, hành trình đưa du khách đến khu vực thác Grăng - điểm hội tụ của hệ thống thủy lợi cổ. Hệ thống kênh dẫn nước tinh vi được chạm khắc trực tiếp vào vách đá bazan, minh chứng cho hiểu biết sâu sắc về thủy văn của người xưa. Các nhà khảo cổ phát hiện nhiều bia ký bằng chữ Chăm cổ khắc trên đá sa thạch, ghi lại nghi thức cầu mưa và các bài học về quản lý tài nguyên nước.

Khi hoàng hôn buông xuống, đoàn người dừng chân tại bản làng Cơ Tu bên sông Cu Đê. Sự giao thoa văn hóa giữa cộng đồng bản địa và di sản Chăm Pa thể hiện qua điệu múa tung tung da dá đặc trưng. Những nghệ nhân cao tuổi trình diễn kỹ thuật dệt thổ cẩm truyền thống, trong khi các món ăn địa phương như món cơm lam ống nứa và canh lá môn nhắc nhớ về ẩm thực giao thời Chăm - Việt.

Hành trình kết thúc ở di chỉ khảo cổ Trà Kiệu, nơi các nhà nghiên cứu phát hiện dấu tích cung điện thành cổ Simhapura. Những mảnh gốm vỡ nằm rải rác dưới chân tường thành như lời thì thầm về thời kỳ vàng son của vương quốc. Du khách có cơ hội chiêm ngưỡng bộ sưu tập linga - yoni được chạm khác tinh xảo, biểu tượng cho tín ngưỡng phồn thực đặc trưng của người Chăm.

Trong tiếng gió vi vu qua khe đá, những con đường cổ dường như đang kể lại câu chuyện về sự giao thoa văn hóa Đông - Tây. Từng đoàn lữ hành cổ đại đã để lại dấu ấn qua các di vật bằng đồng và thủy tinh có nguồn gốc Ba Tư tìm thấy dọc tuyến đường. Hành trình trekking văn hóa này không chỉ mang lại trải nghiệm thể chất mà còn mở ra cánh cửa hiểu biết về một nền văn minh đã góp phần định hình bản sắc vùng đất miền Trung.