Khám Phá Vườn Cà Phê Việt Nam Qua Những Chuyến Đi Bộ

Những bước chân đầu tiên đặt lên con đường đất đỏ, tôi đã cảm nhận được hương cà phê thoang thoảng trong làn sương mai. Hành trình khám phá các đồn điền cà phê ở Tây Nguyên không đơn thuần là trải nghiệm du lịch, mà còn là cuộc đối thoại sâu sắc với nền văn hóa bản địa và quy trình sản xuất tỉ mỉ đằng sau mỗi hạt cà phê thơm lừng.

Buổi sáng tại vườn cà phê Đắk Lắk bắt đầu bằng âm thanh xào xạc của lá cây dưới nắng vàng nhạt. Những người nông dân đeo giỏ mây bắt đầu tỉa cành từ lúc gà gáy, đôi tay chai sần lướt trên thân cây như thấu hiểu từng nhịp sinh trưởng. Tôi học được cách phân biệt cà phê Robusta với Arabica qua hình dáng lá - loại lá nhọn và bóng hơn luôn thuộc về giống cây chiếm 80% sản lượng cả nước.

Dọc lối mòn quanh co, hướng dẫn viên địa phương kể về tập quán canh tác truyền đời. Mỗi gốc cà phê 15 năm tuổi cần đúng 2,4m khoảng cách để rễ phát triển, còn việc trồng xen tiêu và bơ giữa các luống không chỉ tăng thu nhập mà còn tạo lớp đệm sinh thái. Đôi chỗ đất sạt lở để lộ hệ thống rễ chùm đặc trưng - mạng lưới tự nhiên giúp giữ nước cho vùng đất bazan khô cằn.

Giữa trưa, chúng tôi dừng chân tại xưởng chế biến ướt. Mùi ngọt lịm của cà phê tươi vẫn dính vỏ bao trùm không gian. Người thợ lành nghề trình diễn kỹ thuật lên men bằng thùng gỗ sồi, giải thích cách kiểm soát nhiệt độ để tạo ra vị chua thanh đặc trưng. Những chiếc máy xát vỏ cổ điển vẫn hoạt động êm ru dù đã qua 3 thế hệ sửa chữa.

Chiều xuống, tôi thử làm phụ xay hạt bằng cối đá truyền thống. Cảm giác hạt cà phê vỡ vụn dưới lực ép của trục gỗ mang đến sự tôn trọng mới cho công đoạn thường bị máy móc hóa. Bà cụ người M'nông chia sẻ bí quyết ủ bã cà phê với vỏ chuối khô để làm phân bón hữu cơ - phương pháp đã giúp vườn cây nhà bà chống chọi qua mùa khô hạn.

Khi màn đêm buông xuống những đồi cà phê, lửa trại bập bùng thắp sáng buổi giao lưu văn nghệ. Điệu múa cồng chiêng của các thiếu nữ Êđê hòa cùng tiếng kể chuyện về nghi lễ cầu mùa. Ly cà phê phin đặc quánh được rót ra từ chiếc ấm đồng cổ, vị đắng dịu dần thành hậu ngọt nơi cổ họng như chính hành trình gian nan của những hạt cà phê từ đất đỏ đến tách uống.

Hành trình 3 ngày qua 12km đường mòn dạy tôi hiểu giá trị của sự chậm rãi. Mỗi bước chân đi bộ không chỉ đo bằng mét đường mà còn bằng những câu chuyện thấm đẫm mồ hôi người trồng, mỗi tách cà phê thưởng thức giờ đây mang hương vị của đất trời và tấm lòng những con người âm thầm gìn giữ di sản hương vị Việt.