Khám Phá Vườn Cà Phê Việt Nam Bằng Những Bước Chân

Dưới ánh nắng ban mai len lỏi qua tán lá, đôi chân tôi bước nhẹ trên con đường đất đỏ quen thuộc của vùng cao nguyên Trung Bộ. Hành trình trekking qua những vườn cà phê ở Đắk Lắk không đơn thuần là hoạt động thể chất – đó là cuộc đối thoại sâu lắng giữa con người với đất, với cây và cả nền văn hóa ẩm thực độc đáo.

Hơi thở của cao nguyên
Những luống cà phê xếp tầng như bậc thang lên trời, mỗi gốc cây đều mang dấu ấn thời gian. Tại trang trại hữu cơ ở Buôn Ma Thuột, nghệ nhân K'Ho dùng tay chạm vào thân cây già cỗi: "Cây này bằng tuổi bố tôi – 60 mùa rẫy". Kỹ thuật trồng xen canh với hồ tiêu và bơ giúp đất không bị bạc màu, tạo nên hương vị cà phê đặc trưng mà du khách phương xa gọi là "vị socola của đất bazan".

Công nghệ giữa truyền thống
Trạm dừng chân tại xưởng chế biến ướt, nơi tiếng máy tách vỏ cà phê hòa cùng tiếng cười của công nhân. Anh Tuấn – kỹ sư nông nghiệp trẻ – đang thử nghiệm máy sấy năng lượng mặt trời tự chế: "Chúng tôi giữ cách lên men truyền thống, nhưng cần công nghệ để kiểm soát độ ẩm". Những hạt cà phê được phân loại bằng hệ thống AI vẫn mang trong mình câu chuyện về bàn tay những người phơi hạt giữa nắng gió Tây Nguyên.

Hành trình giác quan
Buổi chiều muộn, đoàn trekking dừng chân tại nhà sàn của gia đình ông Điểu. Mùi khói bếp len lỏi trong không khí khi bà Yến rang cà phê bằng chảo gang. "Phải nghe tiếng nổ lách tách, nhìn màu nâu cánh gián mới đúng điệu" – bà cười hiền, tay đảo đều hạt trên lửa than. Ly cà phê phin đậm đặc được thưởng thức cùng món bánh căn nóng hổi – sự kết hợp khiến vị đắng trở thành dư vị ngọt ngào khó quên.

Đêm giữa vườn cà phê
Trải nghiệm độc đáo nhất có lẽ là đêm ngủ lại trong chòi canh rẫy. Tiếng côn trùng rỉ rả, mùi hương hoa cà phê nở đêm thoang thoảng, ánh đèn pin của những người tuần tra vườn lấp lóa như đom đóm. Chị Lan – hướng dẫn viên địa phương – chia sẻ: "Mùa thu hoạch, cả vùng thức trắng đêm. Tiếng cười nói, tiếng máy xay xát vang xa cả cây số".

Di sản trong từng hạt
Sáng hôm sau, chúng tôi ghé thăm bảo tàng cà phê độc nhất vô nhị – nơi lưu giữ hơn 200 loại máy xay cổ. Từ dụng cụ thủ công bằng gỗ của người Êđê đến máy móc thời Pháp thuộc, mỗi hiện vật đều kể câu chuyện về hành trình hạt cà phê Việt. Điều thú vị là du khách có thể tự phối trộn các loại hạt để tạo ra hương vị riêng, mang về làm quà lưu niệm "có một không hai".

Lời nhắn từ đất
Kết thúc hành trình 3 ngày, bài học lớn nhất có lẽ nằm ở cách người trồng cà phê đối xử với thiên nhiên. Họ dùng vỏ cà phê ủ phân, tận dụng nước thải chế biến để tưới tiêu, tạo vòng tuần hoàn khép kín. Như lời anh Minh – chủ vườn cà phê hữu cơ: "Mỗi bước chân đi qua vườn phải nhẹ như gió, bởi dưới lòng đất này còn cả thế giới của vi sinh vật đang làm nhiệm vụ giữ hồn cho cà phê".

Hành trình trekking qua những vườn cà phê không chỉ mang lại trải nghiệm thể chất, mà còn là cơ hội thấu hiểu triết lý sống hòa hợp với thiên nhiên. Từ hạt cà phê bé nhỏ, ta thấy cả bầu trời văn hóa – lịch sử – kỹ thuật canh tác của cả dân tộc.