Khám Phá Chiến Trường Qua Góc Nhìn Sử Gia

Trong bối cảnh những cánh rừng già Việt Nam vẫn còn lưu giữ hơi thở của quá khứ, nhóm nghiên cứu lịch sử do tiến sĩ Lê Minh Hải dẫn đầu vừa hoàn thành chuyến thám hiểm kéo dài 17 ngày tại khu vực biên giới phía Bắc. Hành trình này không chỉ là cuộc đối mặt với thiên nhiên khắc nghiệt mà còn hé lộ những mảnh ghép lịch sử chưa từng được công bố.

Dưới lớp đất đỏ bazan dày đặc, chiếc máy dò kim loại đột ngột rung lên từng hồi liên tiếp. Kỹ thuật viên Trần Quốc Tuấn cẩn thận dùng bay khảo cổ đào sâu 40cm, phát hiện bộ sưu tập hiện vật gồm 12 chiếc mũ sắt có khắc biểu tượng sư đoàn thiết giáp số 5. Điều đặc biệt là những vật phẩm này được bảo quản nguyên vẹn trong hộp thiếc niêm phong, bên trong còn sót lại mẩu giấy ghi chú bằng mực xanh đã phai màu theo thời gian.

Trong buổi chia sẻ tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự, thành viên đoàn thám hiểm Nguyễn Thị Lan Anh kể lại khoảnh khắc phát hiện hệ thống địa đạo ngầm: "Ánh đèn pin chiếu vào bức tường đất sét lộ ra những nét khắc tay bằng lưỡi lê - có lẽ là nhật ký chiến trường của người lính năm xưa. Chúng tôi đã dành 3 ngày liền để sao chép lại từng ký tự trước khi chúng bị xói mòn do độ ẩm".

Cuộc thám hiểm cũng ghi nhận hiện tượng địa hình biến đổi khác thường tại khu vực trọng điểm. Bằng phương pháp quét laser 3D, các chuyên gia phát hiện dấu vết của 7 hầm chứa vũ khí cỡ lớn bị vùi lấp dưới lớp trầm tích sông suối. Điều này trùng khớp với tài liệu mật được giải mã từ kho lưu trữ của Bộ Quốc phòng Pháp năm 2019.

Giới nghiên cứu đang xôn xao trước phát hiện về hệ thống ký hiệu bí ẩn được tìm thấy trên vách đá tại hang Thần Công. Bằng kỹ thuật phục chế hình ảnh đa quang phổ, nhóm chuyên gia xác định đây có thể là bản đồ chiến thuật được quân đội sử dụng trong trận đánh năm 1952. Những đường nét chạm khắc tinh xảo mô tả chi tiết vị trí pháo binh và các tuyến vận chuyển tiếp tế.

Không chỉ dừng lại ở khám phá khảo cổ, chuyến đi còn mang đến góc nhìn mới về phương thức tác chiến. Việc phát hiện 23 mẫu đạn pháo có ký hiệu lô sản xuất khác nhau tại cùng một địa điểm cho thấy sự phức tạp của hệ thống hậu cần thời kỳ đó. Các chuyên gia quân sự nhận định đây có thể là bằng chứng về chiến thuật "vận tải đêm" mà tài liệu lịch sử từng đề cập nhưng chưa có vật chứng xác thực.

Hành trình này cũng đặt ra những thách thức về bảo tồn di sản. TS Hải chia sẻ: "Độ ẩm 98% cùng muỗi vắt hoành hành khiến công tác bảo quản hiện vật gặp nhiều khó khăn. Chúng tôi phải sử dụng công nghệ in 3D tại chỗ để tạo bản sao phục vụ nghiên cứu trước khi chuyển hiện vật gốc về phòng thí nghiệm".

Kết quả chuyến thám hiểm đã làm sáng tỏ nhiều giả thuyết lịch sử, đồng thời mở ra hướng nghiên cứu mới về phương thức tác chiến địa hình rừng núi. Những phát hiện này dự kiến sẽ được công bố chi tiết trong báo cáo khoa học 600 trang, kèm theo triển lãm ảnh 360 độ tương tác dự kiến tổ chức vào quý IV/2024.