Thể Thao Mạo Hiểm Hay Cuộc Sống An Toàn: Bạn Chọn Lối Đi Nào?

Trong xã hội hiện đại ngày nay, xu hướng theo đuổi những trải nghiệm mạnh mẽ đang chiếm ưu thế trong giới trẻ. Từ leo núi đá đến nhảy dù tự do, từ lướt sóng đến đua xe địa hình, thể thao mạo hiểm không chỉ là thú vui mà còn trở thành triết lý sống của nhiều người. Nhưng liệu sự lựa chọn này có thực sự phù hợp với tất cả mọi người?

Theo khảo sát của Viện Nghiên Cứu Xã Hội Hà Nội năm 2023, 58% thanh niên Việt Nam trong độ tuổi 18-30 thừa nhận từng ít nhất một lần thử các hoạt động có yếu tố nguy hiểm. Con số này tăng 22% so với giai đoạn trước đại dịch, phản ánh rõ nét sự thay đổi trong tư duy của thế hệ Z. Điều này đặt ra câu hỏi: Đâu là ranh giới giữa can đảm và liều lĩnh?

Một buổi sáng cuối tuần tại khu vực đá vôi Ninh Bình, nhóm leo núi nghiệp dư gồm 5 thành viên đang chuẩn bị cho chặng đường chinh phục độ cao 200m. Trưởng nhóm Nguyễn Quang Huy (25 tuổi) chia sẻ: "Cảm giác chạm tay vào vách đá, từng bước vượt qua giới hạn bản thân khiến tôi nhận ra mình đang thực sự sống". Tuy nhiên, phía sau những nụ cười ấy là hàng loạt câu chuyện về chấn thương vai, bong gân cổ chân mà họ không bao giờ đăng lên mạng xã hội.

Giới chuyên gia tâm lý cảnh báo về hiệu ứng "dopamine độ cao" - trạng thái phụ thuộc vào cảm giác hưng phấn cực điểm. Tiến sĩ Lê Thị Mai Anh (Đại học Quốc gia TP.HCM) phân tích: "Khi cơ thể quen với mức adrenaline cao, các hoạt động thường ngày sẽ trở nên nhàm chán. Đây là nguyên nhân khiến nhiều bạn trẻ mất cân bằng trong cuộc sống".

Từ góc độ y học, bác sĩ Nguyễn Trọng Tín (Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình Hà Nội) đưa ra con số đáng suy ngẫm: 73% ca chấn thương cột sống ở người dưới 35 tuổi có liên quan đến thể thao mạo hiểm. "Không phải ai cũng hiểu rõ thể trạng của mình phù hợp với bộ môn nào. Việc bắt chước các video trên TikTok mà thiếu huấn luyện bài bản là con đường ngắn nhất dẫn đến thảm họa", ông nhấn mạnh.

Trái ngược với quan điểm trên, những người ủng hộ lối sống mạo hiểm lại chỉ ra lợi ích không ngờ. Chị Đỗ Lan Phương (28 tuổi), vận động viên lướt ván chuyên nghiệp, khẳng định: "3 năm qua, chính những lần va chạm với sóng lớn đã dạy tôi cách đối mặt với áp lực công việc. Kỹ năng phán đoán tình huống và kiểm soát cảm xúc ở biển cả giúp tôi thăng tiến vượt bậc trong ngành digital marketing".

Câu chuyện của anh Trần Minh Đức (32 tuổi) ở Đà Nẵng càng khiến nhiều người suy ngẫm. Sau khi thoát chết trong một lần nhảy dù gặp sự cố, anh quyết định thành lập câu lạc bộ đào tạo kỹ năng sinh tồn cho giới trẻ. "Mạo hiểm không có nghĩa là bất chấp. Chúng tôi dạy cách tính toán rủi ro, đọc hiểu thiên nhiên và quan trọng nhất - biết điểm dừng đúng lúc", Đức giải thích.

Bức tranh toàn cảnh cho thấy sự đan xen giữa cơ hội và thách thức. Trào lưu parkour (vượt chướng ngại vật) đô thị đang phát triển mạnh tại các thành phố lớn, nhưng đồng thời cũng làm gia tăng tai nạn do va chạm kiến trúc. Các khóa học yoga trên vách núi thu hút hàng nghìn người đăng ký, nhưng không phải trung tâm nào cũng đủ trang thiết bị bảo hộ.

Để tìm được tiếng nói chung, nhiều chuyên gia đề xuất mô hình "mạo hiểm có trách nhiệm". Điều này bao gồm việc khám sức khỏe định kỳ, tham gia các khóa huấn luyện chứng chỉ quốc tế như IRATA (leo núi công nghiệp) hay PADI (lặn biển), đồng thời duy trì các hoạt động thư giãn nhẹ nhàng như thiền hoặc vẽ tranh để cân bằng hệ thần kinh.

Trên thực tế, ranh giới giữa phiêu lưu và liều lĩnh không nằm ở độ cao hay tốc độ, mà xuất phát từ nhận thức của mỗi cá nhân. Như lời một nhà leo núi kỳ cựu từng nói: "Bí quyết để chinh phục đỉnh cao không phải là vượt qua núi đồi, mà là hiểu rõ chính mình". Liệu chúng ta có đủ tỉnh táo để phân biệt giữa đam mê cháy bỏng và sự bồng bột nhất thời? Câu trả lời nằm ở cách mỗi người lựa chọn để viết nên câu chuyện cuộc đời mình.